FAQ

• Waarvoor kunt u bij het KIDV terecht? 

Het Kennisinstituut Duurzaam Verpakken (KIDV) adviseert en inspireert bedrijven over duurzaam verpakken. We bieden praktische tools, actuele trends en feitelijke kennis gebaseerd op toegepast wetenschappelijk onderzoek. Onze diensten bestaan onder meer uit kennisgesprekken, workshops, bijeenkomsten en de KIDV QuickScan Duurzaam Verpakken. Voor meer informatie over onze diensten, klik hier. Heeft u een specifiek vraagstuk over de verduurzaming van verpakkingen? Dan kunt u uw vraag hier indienen.

• Hoe verpak ik duurzaam? 

Duurzaam verpakken betekent dat u verpakkingen ontwikkelt die zo min mogelijk impact op het milieu hebben, zonder dat u daarbij de kwaliteit van het verpakte product in het geding brengt. Dat houdt in dat de verpakking zo wordt ontworpen, geproduceerd en verwerkt, dat hij zo min mogelijk grondstoffen nodig heeft en opnieuw kan worden gebruikt of gerecycled.

Bij de verduurzaming van verpakkingen komt dan ook veel meer kijken dan het gebruik van minder of ander materiaal. Dat is weliswaar een belangrijke stap in het proces, maar er gaan andere vragen aan vooraf. Die raken ook aan het beleid en de strategie van de onderneming, tot en met het gedrag van de consumenten, met alle aspecten van het verpakken daartussen.

Het Kennisinstituut Duurzaam Verpakken (KIDV) heeft een model opgesteld, dat beschrijft hoe bedrijven stap voor stap elke productverpakkingscombinatie kunnen verduurzamen. In het KIDV-model Vijf perspectieven op duurzaam verpakken® staan alle aspecten van duurzaam verpakken inzichtelijk op een rij. Het model biedt bedrijven de mogelijkheid om vanuit diverse invalshoeken in te zoomen op zaken die voor hun specifieke situatie en producten van belang zijn. Klik hier voor de website van het KIDV-model Vijf perspectieven op duurzaam verpakken®.

• Wat is de meest duurzame verpakking voor mijn product? 

Het is vaak niet eenvoudig te zeggen wat de meest duurzame verpakking is of welk verpakkingsmateriaal het meest duurzaam is. Aan de hand van een Levenscyclusanalyse (LCA) kunt u de milieubelasting bepalen van een productverpakkingscombinatie. Er wordt dan gekeken naar energiegebruik, materiaalgebruik, afvalstromen en emissies naar het milieu. De milieubelasting wordt meestal uitgedrukt in CO2-waarden, maar kan ook worden uitgedrukt in watergebruik, toxiciteit of andere eco-indicatoren.

Er zijn veel tools beschikbaar om LCA’s uit te voeren. Het maken van een LCA vraagt om specialistische kennis en de verschillende tools hebben specifieke aandachtspunten. Daarom heeft het Kennisinstituut Duurzaam Verpakken (KIDV) een korte beschrijving gemaakt van een aantal belangrijke tools en van zaken waar je bij het maken of laten uitvoeren van een LCA op moet letten. Klik hier voor meer informatie.

Om bedrijven zo goed mogelijk te kunnen ondersteunen bij het verduurzamen van hun verpakkingsportfolio, werkt het KIDV aan het project ‘Meten van Circulariteit’. Het project bestaat onder andere uit een module die inzichtelijk maakt welke impact bepaalde keuzes hebben op de milieudruk, zonder een volledige LCA uit te voeren. Naar verwachting is deze module in 2020 klaar.

• Is mijn verpakking recyclebaar? 

Het Kennisinstituut Duurzaam Verpakken (KIDV) hanteert de volgende definitie voor goed recyclebare verpakkingen, gebaseerd op de visie van de Ellen MacArthur Foundation (2015). Uw verpakking is goed recyclebaar als hij aan de volgende vier voorwaarden voldoet:
1) De verpakking is zodanig samengesteld dat deze wordt ingezameld of opgehaald door erkende afvalinzamelaars.
2) De verpakking moet worden gesorteerd en/of gebundeld in vooraf gedefinieerde stromen voor recyclingprocessen.
3) Het materiaal wordt in een recyclingproces, op industriële schaal, verwerkt en teruggewonnen tot een grondstof.
4) De teruggewonnen grondstof heeft een eenduidige samenstelling en kan worden gebruikt bij de productie van nieuwe verpakkingen of producten.
Innovatieve materialen moeten aantonen dat ze in voldoende hoeveelheden kunnen worden ingezameld en gesorteerd, compatibel zijn met bestaande industriële recyclingprocessen of in voldoende hoeveelheden beschikbaar zijn om nieuwe industriële recyclingprocessen uit te voeren.

Om te controleren of uw verpakking goed recyclebaar is, heeft het KIDV Recyclechecks ontwikkeld. Op dit moment zijn een Recyclecheck voor vormvaste kunststof verpakkingen en een Recyclecheck voor flexibele kunststof verpakkingen beschikbaar. Het KIDV werkt op dit moment aan Recyclechecks voor andere verpakkingsmaterialen, zoals papier en karton, glas en metaal.

• Komt mijn kunststof verpakking in aanmerking voor de tariefdifferentiatie van het Afvalfonds? 

De tariefdifferentiatie kunststof is bedoeld om het gebruik van goed recyclebare vormvaste kunststof verpakkingen te stimuleren en daarbij meer recht te doen aan bedrijven die verpakkingen gebruiken met een positieve marktwaarde na sortering. Het Afvalfonds Verpakkingen bepaalt of uw vormvaste kunststof verpakkingen in aanmerking komen voor deze tariefdifferentiatie en maakt daarbij gebruik van de KIDV Recyclecheck Vormvaste Kunststof Verpakkingen. De Recyclecheck beoordeelt in hoeverre uw verpakking recyclebaar is of niet. Klik hier voor meer informatie. Voor vragen over de tariefdifferentiatie kunt u contact opnemen met het Afvalfonds Verpakkingen.

• Waar moet ik op letten als ik biologisch-afbreekbare kunststoffen wil gebruiken in mijn verpakking? 

Het Kennisinstituut Duurzaam Verpakken (KIDV) hanteert een voorkeur voor herbruikbare en recyclebare kunststof verpakkingen boven biologisch afbreekbare kunststof verpakkingen. Biologisch afbreekbare kunststof verpakkingen zijn in principe afbreekbaar in industriële composteerinstallaties als ze voldoen aan de EN 13432-norm. In de afgelopen jaren zijn de processen van composteerinstallaties sterk versneld. Het kunststof breekt nu niet snel genoeg meer af en blijft in de compost achter. Als het biologisch afbreekbare kunststof bij het overige kunststof afval terecht komt, kan het van invloed zijn op de kwaliteit van het recyclaat. Biologisch afbreekbaar kunststof moet daarom voorlopig bij het restafval worden weggegooid en niet in de GFT-/groenbak of bij overig kunststof afval. Klik hier voor de KIDV-factsheet met meer informatie.

• Wat gebeurt er met verpakkingen die consumenten na gebruik weggooien? 

In Nederland zijn gemeenten verantwoordelijk voor de inzameling en verwerking van het huishoudelijk afval. Hoe het verpakkingsafval wordt ingezameld kan per gemeente en regio verschillen. De gescheiden inzameling voor oud papier en karton, glas en gft komt in veel gemeenten overeen. Voor de inzameling van kunststof verpakkingsafval van huishoudens zijn er drie verschillende systemen. Lees hier meer over deze drie systemen. Daarnaast zijn er ook biologisch afbreekbare verpakkingsmaterialen. Deze materialen zijn in principe afbreekbaar in industriële composteerinstallaties als ze voldoen aan de EN 13432-norm. In de afgelopen jaren zijn de processen van composteerinstallaties sterk versneld. Het kunststof breekt nu niet snel genoeg meer af en blijft in de compost achter. Als het biologisch afbreekbare kunststof bij het overige kunststof afval terecht komt, kan het van invloed zijn op de kwaliteit van het recyclaat. Biologisch afbreekbaar kunststof moet daarom voorlopig bij het restafval worden weggegooid en niet in de GFT-/groenbak of bij overig kunststof afval.

• Hoe weten consumenten waar mijn verpakking na gebruik moet worden weggegooid? 

Met de Afvalscheidingswijzer van Milieu Centraal kunnen consumenten nagaan welk type verpakking waar moet worden weggegooid in Nederland. Consumenten kijken vaak anders naar een verpakking dan de verpakkingsontwikkelaar. Het is dus belangrijk om rekening te houden met de consumentenbeleving bij het wegwerpen en afdanken van verpakkingen. Dat kan door in het ontwerpproces al rekening te houden met de duurzaamheid en met de afvalfase van verpakkingen. Bijvoorbeeld door minder grondstoffen te gebruiken en door je te verdiepen in waar de verpakking na gebruik terecht komt.

Het kosteloze systeem van de Weggooiwijzer helpt consumenten om de verpakkingen op de juiste manier weg te gooien. Iconen op de verpakkingen geven aan tot welke categorie afval de verschillende onderdelen van een verpakking behoren. Consumenten zien in één oogopslag waar de verpakking moet worden weggegooid. Door het gebruik van de Weggooiwijzer draagt u bij aan een optimaal recycleproces en laat uw bedrijf zien dat u het belangrijk vindt dat we materialen hergebruiken en op de juiste manier weggooien.

• Aan welke wet- en regelgeving moet mijn verpakking voor voedsel voldoen?

Verpakkingen die in contact komen met voedsel vallen onder de Warenwet. In de Warenwet staat aan welke eisen voedingsmiddelen en andere producten voor consumenten moeten voldoen. Een levensmiddel of product mag de gezondheid of veiligheid van de consument niet in gevaar brengen.

• Wat is de definitie van een verpakking?

Een verpakking is een functievervuller die wordt toegevoegd aan een product met als doel dit product, tegen gewenste kosten en milieubelasting, tijd en afstand te laten overbruggen, waarbij de verpakking ervoor zorgt dat de eindgebruiker het product in acceptabele kwaliteit uiteindelijk kan gebruiken. (Bron: Ten Klooster, 2008) 

Een verpakking vervult de volgende functies voor het verpakte product:
- Een verpakking maakt het gebruik van het verpakte product mogelijk;
- De verpakking beschermt (conserveert) het verpakte product;
- De verpakking maakt het mogelijk om het product te transporteren;
- De verpakking informeert over het verpakte product.

In sommige gevallen lijken de verpakking en het verpakte product onlosmakelijk aan elkaar verbonden. Is het dan nog wel een verpakking? Om hier duidelijkheid in te scheppen heeft de Europese Commissie in 2013 een lijst met illustratieve voorbeelden gepubliceerd van verpakkingen en niet-verpakkingen (Bron: Europese Directive 94/62/EC, pagina 22 en 23). Sommige verpakkingen worden alleen business-to-business gebruikt. Die verpakkingen kunnen onder de noemer ‘logistiek hulpmiddel’ vallen. Klik hier om meer te lezen over logistieke hulpmiddelen. 

• Hoe kom ik aan de Weggooiwijzer?

De Weggooiwijzer is op te vragen bij het KIDV. Lees hier meer over op www.weggooiwijzer.nl.