Nieuws

Verslag webcast 'Sustainable packaging beyond borders'

Publicatiedatum: 8 december 2021

Nederland en België hebben hun eigen systemen voor de inzameling en verwerking van huishoudelijk verpakkingsafval. Op het eerste gezicht lijken grote verschillen tussen beide landen te bestaan. Maar wie nog eens goed kijkt, ontdekt juist veel overeenkomsten. De systemen gaan zelfs steeds meer op elkaar lijken. Er liggen dan ook voldoende mogelijkheden voor samenwerking en harmonisatie. Het Kennisinstituut Duurzaam Verpakken (KIDV) en Fost Plus gaan daarmee aan de slag, zo maakten zij op 2 december jl. bekend tijdens hun gezamenlijke webcast ‘Sustainable packaging beyond borders’.

Verslag webcast 'Sustainable packaging beyond borders'

Het KIDV en Fost Plus stonden in 2020 aan de wieg van PackForward, de Europese beweging voor duurzaam verpakken. Bij de lancering ging het nog vooral over intenties en ideeën om internationale samenwerking op gang te brengen. “De tijd van kennismaken en verkennen kunnen we afsluiten, we gaan de uitvoering in. We zijn al met elkaar bezig om de Belgische design for recycling-richtlijnen en de KIDV Recyclecheck op elkaar aan te laten sluiten. Nu willen we ook op andere thema's en op grotere internationale schaal de samenwerking voortzetten”, aldus de directeuren Chris Bruijnes (KIDV) en Steven Boussemaere (Fost Plus). Het doel is om meer harmonisatie in de internationale verpakkingsketen te bereiken.

Producentenverantwoordelijkheid

Fost Plus is de Belgische organisatie die op het gebied van huishoudelijk verpakkingsafval de producentenverantwoordelijkheid (EPR) uitvoert. Onze zuiderburen hebben voor het bedrijfsafval een aparte organisatie, Valipac. In Nederland vult één organisatie de EPR voor beide stromen in: het Afvalfonds Verpakkingen, waarvan ook het KIDV, Nedvang en Nederland Schoon deel uitmaken. Vanuit de samenwerking tussen het KIDV en Fost Plus ontstond het idee om de systemen in beide landen onder de loep te nemen en te kijken waar de verschillen en overeenkomsten zitten. Nederland en België behoren qua recyclingcijfers tot de koplopers in Europa. Wat kunnen zij van elkaar leren? Hoe kunnen ze internationaal opererende bedrijven helpen stappen te zetten om hun verpakkingen te verduurzamen? De nieuwsgierigheid daarnaar bleek groot, getuige de hoge opkomst: maar liefst 377 personen luisterden online mee. 

Webcast gemist? U kunt de uitzending onderaan deze pagina terug kijken. 


België

“Fost Plus breidde in 2019 de uniforme huis-aan-huisinzameling van PMD via de blauwe zak uit naar alle plastic verpakkingen. De hoeveelheid ingezameld PMD per inwoner per jaar steeg hierdoor met vijftig procent, van 15 naar 23 kg”, vertelde directeur Mik Van Gaever in zijn presentatie over de manier waarop Fost Plus in België werkt. Verder werden de sorteer- en recyclingcapaciteit vernieuwd en uitgebreid. De PMD-stroom wordt fijnmazig gesorteerd, naar welgeteld veertien fracties op dit moment en dat worden er misschien wel vijftien of zestien. Ook op de andere materiaalstromen scoort België hoge recyclingpercentages, boven de Europese doelstellingen. Met design for recycling-richtlijnen geeft Fost Plus houvast aan bedrijven die hun verpakkingen duurzamer en beter recyclebaar willen maken. Door de do’s and don’ts te volgen, weten ze zeker dat hun verpakkingen zonder problemen in de sorteer- en recyclingketen worden opgenomen. Voor recyclebare verpakkingen betalen bedrijven een lagere Green Dot fee, zoals de afvalbeheersbijdrage in België heet.

Klik hier voor de presentatie van Mik Van Gaever/Fost Plus.

Nederland

Bianca Lambrechts, directeur van Nedvang BV, zette de inzameling en sortering in Nederland op een rij: in veel gemeenten scheiden burgers het afval thuis, andere gemeenten kiezen voor nascheiding. Gemeenten voeren hun eigen inzamelbeleid om burgers te motiveren zo min mogelijk restafval te produceren, ook via financiële prikkels. Kunststof verpakkingen uit de PMD-stroom worden gesorteerd naar mono- en mixstromen, of ze belanden bij het restafval. In een videobericht zei Hester Klein Lankhorst, directeur van het Afvalfonds Verpakkingen: “We zijn op de goede weg, maar er zijn ook nog veel uitdagingen: de inzamelpercentages en de kwaliteit van de gescheiden stromen moeten omhoog. Zowel aan de voorkant, bij het ontwerp van verpakkingen, als verderop in de keten, bij de sortering en recycling, zijn verbeteringen nodig. Innovatie en samenwerking door de keten heen zijn essentieel om de toekomstige, steeds hogere recyclingdoelstellingen te halen.”

Klik hier voor de presentatie van Bianca Lambrechts/Nedvang (Afvalfonds Verpakkingen).

Verschillen en overeenkomsten

Als derde spreker presenteerde verpakkingskundige Karen van de Stadt van het KIDV de resultaten van een vergelijking van de Nederlandse en Belgische situatie. “We hebben te veel uitkomsten om in tien minuten samen te vatten en te analyseren. We werken aan dezelfde doelstellingen, maar het verschilt hoe we die willen verwezenlijken: er zijn verschillen in de organisatie en de uitvoering, met verschillende inzamelings- en verwerkingssystemen, wat van invloed is op de samenwerking in de keten en de communicatie naar de consumenten.” Van de Stadt spitste haar presentatie toe op de belangrijkste verschillen en overeenkomsten, want die zijn er ook, en de gevolgen daarvan voor bedrijven die zowel op de Nederlandse als Belgische markt acteren.

Een voorbeeld van eenzelfde doel, maar een andere route, is om als bedrijf in aanmerking te komen voor lagere tarieven. Het Afvalfonds Verpakkingen heeft tariefdifferentiatie voor vormvaste kunststof verpakkingen. Als ze goed recyclebaar zijn volgens de KIDV Recyclecheck, krijgen bedrijven korting op de zogenoemde afvalbeheersbijdrage. In België worden de green dot fees berekend op basis van hun kosten deficit, waardoor kunststof verpakkingen met een positieve recyclingwaarde voor een lagere bijdrage zorgen. Een ander voorbeeld: de grotere Belgische bedrijven stellen een preventieplan voor verpakkingsafval op, volgens een afspraak met het Interregionaal Verpakkingscomité. Nederland kent brancheplannen voor duurzaam verpakken, die door branches en hun leden zijn opgesteld, met doelstellingen en maatregelen om duurzamer verpakken te realiseren. Van de Stadt: “De Belgische aanpak is meer individueel en bindend, de Nederlandse meer collectief en minder verplichtend.” Over innovaties, in het algemeen gesproken: “De Belgische weg verloopt geleidelijk; processen worden stap voor stap verbeterd. Nederland innoveert disruptiever.”

De sheets in de presentatie van Karen van de Stadt geven een meer getailleerd overzicht van verschillen en overeenkomsten. Aan het eind concludeert zij dat de verschillen op het eerste gezicht groot lijken, maar dat de systemen in Nederland en België naar elkaar toe groeien en steeds meer op elkaar gaan lijken. “En er zijn genoeg overeenkomsten die mogelijkheden bieden om méér samen te werken en te harmoniseren, zoals bij de afstemming van design guidelines.”

Klik hier voor de presentatie van Karen van de Stadt/KIDV.

Perspectief

De thema’s uit de verschillende presentaties keerden terug in een panelgesprek met An Vossen (Plarebel), Marion Beugelsdijk (Albert Heijn), Steven Boussemaere (Fost Plus) en Chris Bruijnes (KIDV), onder leiding van Mike Jefferson (Verde Consulting). Niet alleen aan tafel, maar ook in de chat ontsponnen zich levendige discussies. Duidelijk werd dat een vergelijking van systemen tussen verschillende landen veel waardevolle inzichten oplevert. Beugelsdijk: “Voor bedrijven is het belangrijk als er ook een perspectief op langere termijn uit rolt. Wat staat ons in 2030 te wachten?”

Er werd ook meteen al gevraagd naar vergelijkingen met andere Europese landen. Bij het opzetten van de methode is er rekening mee gehouden dat die ook voor vergelijkingen met andere landen kan dienen. Dit wordt ondergebracht in het programma van PackForward. Bruijnes: “België en Nederland kunnen in elk geval aan de slag om meer eenduidigheid te krijgen in design for recycling en de instrumenten die we daarvoor inzetten. Dit kunnen we spoedig verbreden met andere landen in Europa. En voor ons is dit een aanzet om aan nieuwe business cases in de keten te gaan werken, zodat producenten en sorteerders/recyclers gezamenlijk tot juiste innovaties komen. Daarbij moeten we voorkomen dat één de winnaar is en de ander de verliezer.”

 

Webcast 'Sustainable Packaging beyond borders'

Heeft u naar aanleiding van deze webcast nog vragen? Stel deze dan via vraag.kidv.nl

 

Meer nieuws en evenementen