Van 'onmogelijk' houden we niet zo...

Om te beginnen: even wat feiten om de faam als koploper in de branche te illustreren. Spectro was een van de eerste Nederlandse producenten met EU Ecolabel gecertificeerde reinigingsmiddelen. Is sinds 2019 volledig energie-neutraal en scoort op het gebied van CO2-uitstoot en afval aantoonbaar beter dan gemiddeld in de branche. Het bedrijf won verschillende prijzen, zoals in 2014 de Family Fundament Award voor beste familiebedrijf. En op’s werelds grootste schoonmaakvakbeurs Interclean werd vorig jaar de Ecodos Dosage Bottle gelanceerd, die meteen werd genomineerd voor de Amsterdam Innovation Award. “We wonnen niet, helaas, maar we zijn er trots op”, zegt Laurens.

Sinds 2018 inmiddels geven Laurens, Alissa en Quintus leiding aan de onderneming. “We begonnen rustig om ons bedrijf ‘mooi’ neer te zetten. Je moet niet te snel willen gaan, want de markt voor professionele reinigingsmiddelen is tamelijk conservatief. Van oorsprong produceren wij veel onder private label, maar wij hebben Spectro als eigen A-merk een boost gegeven, om in te spelen op de toenemende vraag naar kleinere afname-hoeveelheden. Ook wilden we internationaal groeien met een focus op de Engels- en Duitstalige markt, met name met ons duurzame merk Ecodos. Dat ging, langzaam maar zeker, allemaal de goede kant op.” Maar toen kwam Corona, voor Spectro een vloek en zegen tegelijk. Bij de eerste lockdown viel de omzet van reinigingsmiddelen voor de schoonmaak van kantoren en horeca in één klap weg. “Daarentegen waren desinfectiemiddelen en handzepen niet aan te slepen. We vonden het niet chique om daarmee te koop te lopen, maar we kregen het hartstikke druk.”

“Door Corona werden bedrijven zich veel meer bewust van hygiënemaatregelen. Ze maakten daar extra budget voor vrij. Inmiddels, naarmate de pandemie steeds meer onder controle kwam, ebt dat helaas steeds verder weg. Hygiëne is tegenwoordig wederom een ondergeschoven kindje. Tijdens de coronaperiode hebben wij kunnen investeren in ons bedrijf, bijvoorbeeld in nieuwe afvulmachines, de bouw van een nieuw magazijn en het in dienst nemen van meer mensen. Dat hebben we de komende jaren allemaal nodig, ook om de gevolgen op te vangen van grondstoffentekorten en verstoringen van productieketens, zoals door de oorlog in Oekraïne en andere geopolitieke kwesties.”

Superconcentraten

Spectro maakt reinigingsmiddelen voor de schoonmaakbranche, onderverdeeld naar verschillende productgroepen: professional cleaning, food hygiene en vehicle care, de nog relatief jonge loot aan de stam. Een breed pakket aan reinigingsmiddelen van reguliere producten tot hele duurzame superconcentraten, die worden gebruikt om gebouwen schoon te houden en vrachtwagens te wassen, voor desinfectie en persoonlijke hygiëne, voor textiel-was en industriële reiniging, voor sanitair- en keukenreiniging. Elk met hun eigen receptuur van de beste ingrediënten, zoals grondstoffen met een hernieuwbare bron, voor het beste resultaat. Niet alleen op de werkvloer, óók als je ze op hun milieu-impact beoordeelt.

Als het op de verantwoordelijkheid voor het welzijn van mensen én de wereld aan komt, legt Spectro de lat hoog. “Het is niet zo, dat Spectro in de tijd van onze ouders níet duurzaam was”, vertelt Quintus. “In de jaren negentig waren er al verschillende initiatieven om producten zo duurzaam mogelijk te maken, maar of de markt daar toen al klaar voor was? Later verwierven wij al onze Ecolabels en in 2011 zijn we gecertificeerd conform het Charter for Sustainable Cleaning van de AISE. Dit is een milieuzorgsysteem ontwikkeld door de Europese branchevereniging, dat onafhankelijk wordt geaudit. Hiermee zijn we gecommitteerd aan een duurzame bedrijfsvoering.”

Niet alleen in de productie, maar ook in het ontwerp, transport en logistiek zoekt Spectro naar de laagste milieu-impact. Flacons worden bijvoorbeeld zó gemaakt dat er zoveel mogelijk op een pallet passen. Transporteurs worden gestimuleerd om zo duurzaam mogelijk te vervoeren. “De grootste uitdaging ligt echter bij onze gebruikers", zegt Quintus. "Een goed product is slechts het halve werk. Om het zo efficiënt mogelijk op de werkvloer in te zetten, stellen wij complete reinigingsplannen op en bieden we trainingen aan. Maar toch, het blijft voor een schoonmaker zó verleidelijk om twee of drie keer in die fles te knijpen, terwijl te veel schoonmaakmiddel juist voor een averechts effect zorgt. Overdosering kan er bijvoorbeeld toe leiden dat op glas een waas achterblijft. Vaak worden wij als producent dan op het resultaat aangekeken."

De grootste uitdaging ligt bij onze gebruikers"

"Wij gaan dan niet in een hoekje zitten kniezen, maar in ons eigen laboratorium op zoek gaan naar een oplossing. Die kan in het product zelf zitten en dan wijzigen we de receptuur. Een andere oplossing zijn onze doseersystemen, zoals Ecodos, die echt innovatief zijn en waar we ook patenten op hebben. De ene keer wordt het opgelost met een special doseerdop op de fles, de andere keer door een intelligent high-tech doseersysteem. Zo zorgen we ervoor dat – volledig afhankelijk van de situatie – er werkelijk geen druppel méér superconcentraat wordt gebruikt dan noodzakelijk is.” Verder hanteert Spectro een systeem met kleur- en cijfercodes, om de schoonmaker nog makkelijker te maken het juiste middel op de juiste wijze toe te passen.

Verpakkingen

Spectro’s duurzame track record in ogenschouw genomen, is het niet verwonderlijk dat ook aan de verpakkingen zorg wordt besteed. Die zijn hoofdzakelijk van kunststof, vooral HDPE. “Jaren geleden hebben wij al uitgesproken zoveel mogelijk gerecycled kunststof te willen gebruiken”, vertellen de broers. “Wat ons helpt, is dat wij geen fancy verpakkingen nodig hebben, zoals in de cosmetica-branche bijvoorbeeld. Het belangrijkste is dat onze verpakkingen een beetje doorzichtig zijn, omdat gebruikers moeten kunnen zien hoeveel schoonmaakmiddel er nog in zit. Anders is het risico groot dat zij misgrijpen en dat willen we beslist voorkomen.”

Toepassing van recyclaat vindt in verschillende gradaties plaats. Er zijn flacons met 100 en 95 procent PCR, maar ook met 50 of 30 procent. Dit percentage is afhankelijk van de hoeveelheid beschikbaar recyclaat en de zuiverheid. “Het beschikbare recyclaat is vaak een mengelmoes van allerlei kleuren kunststof, die vaak grauw en ondoorzichtig wordt. Zelf scheiden wij nog verder, waardoor ons materiaal (bijna) niet van virgin is te onderscheiden”, vertelt Quintus. “In 2014 hadden we onze eerste honderd procent fles uit recyclaat. We hadden een goede stroom gevonden die we konden gebruiken. Toen we twee jaar later een nieuwe voorraad moesten laten maken, was er niet genoeg recyclaat beschikbaar en moesten we terug naar virgin. Heel jammer. Maar wat er niet is, is er niet. We geven dan niet zomaar op; het wakkert juist onze creativiteit aan. Hieruit ontstond het idee voor de Recycle Factory.”

“We maakten plannen om verpakkingen die wij zelf op de markt brachten te gaan innemen, hergebruiken of te recyclen. Bulkverpakkingen die retour kwamen maakten we zelf al schoon en gebruikten we opnieuw. Met flacons was dat lastiger; verschillende experts zeiden dat zoiets onmogelijk was. Nou, van onmogelijk houden wij niet zo...”, lacht Quintus. Laurens: “We zijn weliswaar een paar keer terug naar de tekentafel gegaan, maar uiteindelijk vonden we de partijen die goede batches konden maken en flessen volledig van ons eigen gerecycled materiaal konden blazen.”

Nieuw leven

Ondertussen bouwde Spectro zijn eigen Recycle Factory. Verwacht bij een bezoek aan Spectro geen honderden meters lopende band en enorme sorteer- en scheidings-installaties te zien. Het is een compact brok techniek om flacons te versnipperen. De flakes worden elders verwerkt tot korrels, waarmee nieuwe doseerflessen worden geblazen. Aan klanten wordt gevraagd om lege verpakkingen terug te geven. “Ze krijgen dan een zogenoemde Recycle Box van ons. Dit zijn grote containers gemaakt van afgeschreven industriële verpakkingen, die we dus óók een nieuw leven geven. Daarin kunnen zij hun lege flacons veilig afdanken. Wij laten die ophalen en verwerken ze in onze eigen fabriek. Ondanks de extra transporten heeft onze testcase aangetoond dat de CO2-reductie eenvoudig kan oplopen naar 74 procent. Afhankelijk van de hoeveel leeggoed kunnen we tot wel 1.400 kilometer door Europa rijden voor retourname.”

De Recycle Factory, overigens alleen voor klanten van Spectro, was een primeur in Nederland. Momenteel wordt jaarlijks zo’n 30.000 kilo verpakkingen retour gehaald en direct hergebruikt of gerecycled. “Het is weliswaar nog maar een fractie van wat we op de markt brengen. Bij veel partijen merken we altijd nog dat het woordje ‘duur’ in duurzaam met hogere kosten wordt geassocieerd, terwijl wij ons in onze bedrijfsvoering juist inzetten op lagere kosten. In het licht van nieuwe wetgeving (er komt een nieuwe Europese verpakkingsverordening [PPWR] aan, red.), met hogere recyclingdoelstellingen en verplichte, jaarlijks oplopende percentages om gerecycled content in nieuwe producten te gebruiken, heeft ons systeem toekomst”, verwachten Laurens en Quintus. “Zeker zolang het aanbod van gerecycled content schaars blijft. Het bevestigt ons in onze overtuiging dat investeringen op lange termijn uiteindelijk het meeste opleveren. Zowel voor onze klanten als voor onszelf.”