Duitsland is koploper op het gebied van herbruikbare verpakkingen en systemen. Hoe heeft hergebruik zich in Duitsland ontwikkeld? Wat kan Nederland hiervan leren? Op 7 juni 2022 hield het KIDV met co-host Mehrwegverband Deutschland (German Association for Reusable Packaging) een webinar over dit onderwerp.
U kunt de webinar terugkijken via de link onderaan deze pagina. Helaas waren twee sprekers van Biocompany en FrieslandCampina vanwege COVID-19 verhinderd. Het KIDV bedankt onderstaande sprekers voor hun flexibiliteit.
“Wat is eigenlijk een herbruikbare verpakking?” Met deze vraag opende Anika Oppermann – voorzitter Raad van Bestuur van Mehrwegverband Deutschland en eigenaar Shafuto – de webinar. De Duitse Verpakkingswet (Packaging Act 2019) omschrijft het als volgt: (1) de verpakking kan je meerdere keren gebruiken voor hetzelfde doel, (2) de infrastructuur maakt terugkeer en hergebruik mogelijk en (3) er zijn prikkels die terugkeer aanmoedigen, zoals statiegeld.
Oppermann: “Hergebruik in Duitsland is niets nieuws en bestaat al meer dan tweehonderd jaar, met name in de drankensector. In 2019 werd een quotum ingesteld dat zeventig procent van de verpakkingen in de drankensector herbruikbaar moet zijn. Daar zijn we nog niet, maar er wordt wel aan gewerkt. Daarnaast zien we vooral de laatste jaren een uitbreiding naar andere sectoren, waarbij zoveel mogelijk gebruik wordt gemaakt van de bestaande infrastructuur. Denk daarbij aan: to-go, e-commerce en voorverpakte FMCG-producten.” Volgens Oppermann zijn er diverse succesfactoren om de inzet van herbruikbare verpakkingen te vereenvoudigen, op te schalen en rendabel te maken. Zo moet de infrastructuur goed op orde zijn – óók digitaal – en is samenwerking essentieel.
Bekijk de presentatie van Anika Oppermann
Tobias Bielenstein (directeur Public Affairs, Duurzaamheid en Communicatie bij Genossenschaft Deutscher Brunnen én directeur bedrijfsvoering bij Arbeitskreis Mehrweg) vertelde over Europa’s grootste systeem voor hervulbare flessen én de Milch-Mehrweg-Pool (MMP). "Wanneer verschillende bedrijven en dus ook concurrenten herbruikbare verpakkingen delen, noemen we dit een pool. Op dit moment zijn er beheerde en onbeheerde pools. Onbeheerde pools zijn voor bijna iedereen toegankelijk, maar brengen ook uitdagingen met zich mee. Bijvoorbeeld bedrijven die verkeerde labels gebruiken of niet weten waar ze op moeten letten bij herbruikbaar glas, waardoor onbedoeld slechtere kwaliteit in de omloop komt. Vanwege deze uitdagingen verwacht ik dat op korte termijn steeds meer pools beheerd worden. Goed pool management is essentieel om een hergebruiksysteem effectief te laten werken.”
In eerste instantie werd MMP vooral ingezet voor zuivelverpakkingen, maar sinds 2019 zijn steeds meer voedselproducenten de herbruikbare potten en flessen gaan gebruiken voor producten zoals ketchup, broodbeleg en rijst. Door gebruik te maken van de bestaande infrastructuur is het snel opschaalbaar en goed toegankelijk voor het midden- en kleinbedrijf.
Ter afsluiting noemt Bielenstein German Mineral Water Companies (GDB), Europa’s grootste systeem voor hervulbare flessen. “Met GDB laten we zien dat standaardisering niet hetzelfde is als uniformiteit. We hebben een grote variëteit van verpakkingen binnen bepaalde standaarden.”
Bekijk de presentatie van Tobias Bielenstein
“Bij SEA ME vroegen we ons af waarom er wél veel herbruikbare verpakkingen zijn voor dranken en niet voor bijvoorbeeld handzeep en shampoo. We kregen vaak terug dat hier geen vraag naar is en dat het onmogelijk is. We hebben daarom SEA ME opgericht om het tegendeel te bewijzen. Inmiddels zijn er meer dan negenhonderd winkels in Duitsland en Oostenrijk waar je onze herbruikbare verpakking voor cosmetica en persoonlijke verzorgingsproducten terug kan brengen”, aldus André Lang-Herfurth, directeur marketing en sales bij SEA ME).
“Het systeem dat wij gebruiken, noemen we Zerooo. Sinds kort hebben we dit systeem opengesteld voor de hele sector. Consumenten kunnen de verpakkingen van Zerooo terugbrengen naar de deelnemende winkels. Voor het reinigen maken we gebruik van de bestaande infrastructuur. Na reiniging kunnen de verpakkingen met verschillende producten worden hervuld, zoals handzeep en shampoo. De cosmetica industrie heeft hiermee de potentie om helemaal zero-waste te worden”, vertelde Lang-Herfurth.
Bekijk de presentatie van André Lang-Herfurth
Om gezamenlijke uitdagingen en kansen van herbruikbare verpakkingen verder te onderzoeken, heeft het KIDV in 2019 de Community of Practice Herbruikbare verpakkingen opgericht. Hier doen partijen aan mee die bezig zijn met verduurzaming van hun verpakkingen, door herbruikbare opties te bestuderen en implementeren. Tot de deelnemers behoren supermarkten, merkeigenaren, dienstverleners, start-ups, kennisinstellingen en NGO’s. Klik hier voor meer informatie over de CoP Herbruikbare verpakkingen.
