Het gaat ‘voorzichtig de goede kant op’ met de uitvoering van het Plastic Pact NL. In de monitoringsrapportage over 2019 wordt gesignaleerd dat de deelnemers op vrijwel alle hoofddoelstellingen stappen in de juiste richting zetten. “Ze zijn actief bezig om de doelstellingen te halen”, stelt KIDV-directeur Chris Bruijnes vast. Hij is lid van de onafhankelijke Voortgangscommissie die toeziet op de uitvoering van de afspraken en de effecten van het Pact.
Ook demissionair staatssecretaris Stientje van Veldhoven, in 2019 de initiatiefnemer van het Plastic Pact NL, constateert eveneens dat veel ontwikkelingen in gang zijn gezet en er een mooie beweging ontstaat. In een brief aan de Tweede Kamer over de monitor schrijft zij: “Het geeft mij vertrouwen in de toekomst van het Plastic Pact NL, ook al is er nog veel te doen om de gestelde ambities te bewerkstelligen.”
Het Plastic Pact heeft vier hoofddoelstellingen, kortweg: in 2025 100% recyclebare verpakkingen, 20% minder plasticgebruik, 70% van het plastic afval wordt dan gerecycled en tot slot toepassing van 35% gerecycled materiaal in nieuwe producten. Zie de tabel voor de voortgang op deze hoofddoelstellingen. De doelstellingen zijn niet voor elke ondertekenaar van het Plastic Pact relevant, bijvoorbeeld doordat zij slechts in een bepaald deel van de keten actief zijn. Hierdoor kan niet elke ondertekenaar op elke doelstelling rapporteren. Ook bleek het niet voor elke partij mogelijk om data aan te leveren voor de nulmeting die over de jaren 2017/2018 werd gehouden, omdat dergelijke data toen nog niet werden bijgehouden of doordat partijen nog niet actief waren. De Voortgangscommissie merkt hierover dan ook op dat er beperkingen zitten aan de wijze van monitoring en verslaglegging, die het ‘moeilijk zo niet onmogelijk maken’ om een verificatie op de gerapporteerde cijfers uit te voeren. Bruijnes: “Maar aan de concrete activiteiten die in de monitoringsrapportage zijn opgenomen, zien we dat partijen actief zijn in het behalen van de doelstellingen: er wordt aan gewerkt!”
Tabel: Voortgang in 2019 op de hoofddoelstellingen, zoals gerapporteerd door de deelnemers aan het Plastic Pact NL.
Ten tijde van de monitoring waren 108 bedrijven en organisaties ondertekenaar van het Plastic Pact NL. Alleen de plastic toepassende en plastic producerende partijen (75 bedrijven) moeten daadwerkelijk monitoringsdata aanleveren. Bij de nulmeting was de zogenoemde response rate 42 procent, voor de monitoring over 2019 88 procent. De verwachting is dat de systemen worden verbeterd en meer data beschikbaar komt, en dat de kwaliteit van de data de komende jaren ook verder zal stijgen.
Het gerealiseerde percentage recyclebare verpakkingen in 2019 was 62 procent op basis van 28 respondenten. Volgens de stuurgroep van het Plastic Pact werken veel partijen aan een overstap naar beter recyclebare verpakkingen en zal in de monitoring over 2020 meer voortgang in de cijfers te zien zijn.
Er zijn ook buiten het Plastic Pact ontwikkelingen die effect gaan maken, zoals de invoering van statiegeld op kleine plastic flesjes en de implementatie van de Europese richtlijn voor single use plastics (SUP-richtlijn). In 2023 komt daar de uitgebreide producentenverantwoordelijkheid bij, onder meer gericht op het voorkomen van zwerfafval en de uitbreiding van de producentenverantwoordelijkheid van huishoudens naar bedrijfsafval.
“De stuurgroep van het Plastic Pact zal een roadmap ontwikkelen, die weergeeft hoe we gezamenlijk verder gaan versnellen om de doelen te halen. Als Voortgangscommissie pleiten wij voor meer zicht op de ontwikkelingen bij de bedrijven en hun cijfers”, zegt Bruijnes. “We zien veel verbeteracties en die werken stimulerend op het proces. Het is daarom goed om meer aandacht te geven aan wat er bij de deelnemers gebeurt, naast de vraag welke cijfers zij opleveren. Het Plastic Pact is immers voor iedere deelnemer een individueel commitment en moet daardoor ook afrekenbaar zijn. Dat hoeft niet alleen kwantitatief, maar kan zeker ook kwalitatief door concrete acties en projecten te beschrijven.”
