Chemische recycling

Vanuit het oogpunt van circulair grondstoffengebruik en CO2-reductie, is in de Transitieagenda Kunststoffen de ambitie gedefinieerd om in 2030 jaarlijks 250 kton output van chemische recycling te realiseren. De afgelopen jaren zijn al verschillende initiatieven in Nederland gestart. Echter kent chemisch recyclen ook nog de nodige uitdagingen.

Het KIDV hanteert de definitie van chemisch recyclen uit het Landelijk Afvalbeheerplan (LAP 3). Er wordt gesproken van chemische recycling als de output van het recyclingproces weer wordt ingezet als grondstof, en dus niet als brandstof. Chemische recyclingtechnieken kunnen overigens breder worden toegepast dan voor verpakkingsafval, bijvoorbeeld óók voor recycling van andere kunststof producten.

Bekijk de animatie met een korte uitleg over vier hoofdtechnieken van chemische recycling.

Op dit moment wordt circa 50 procent van het kunststofverpakkingsafval van huishoudens en bedrijven mechanisch gerecycled. Met de huidige technieken en installaties zijn niet alle typen kunststof verpakkingen te recyclen. Chemisch recyclen heeft de potentie om deze stromen wel recyclebaar te maken. Enkele voorbeelden hiervan:

• Combinaties van verschillende kunststofsoorten of materialen in één verpakking kunnen van elkaar worden gescheiden.
• Kleur en additieven kunnen worden gescheiden van het verpakkingsmateriaal.
• Het biedt perspectief voor het toepassen van recyclaat in voedselverpakkingen.

Het verpakkend bedrijfsleven kan een belangrijke rol vervullen in de opschaling van chemisch recyclen, onder meer door het recyclaat te gebruiken voor nieuwe verpakkingen. Daarnaast kunnen bedrijven samenwerkingen aangaan met opstartende chemische recyclers, bijvoorbeeld door het garanderen van inputmateriaal of door de afname van grondstoffen. Het KIDV bracht in 2018 de kansen van de verschillende chemische recyclingtechnieken voor kunststof verpakkingen in kaart. Daarbij werd gekeken naar mogelijke inputstromen, klimaatimpact, proceskosten, investeringen en belemmeringen in beleid en regelgeving. "De technieken zijn veelbelovend, maar chemische recycling staat nog in de kinderschoenen", zei KIDV-directeur Chris Bruijnes daar toen over.

Nederland wil dat in 2030 10 procent van de binnenlandse kunststofproductie vervangen wordt door recyclaat uit chemische recycling. In maart 2021 werd de roadmap Chemische Recycling Kunststof 2030 NL gepresenteerd, een plan met als doel de financiering van chemische recycling in NL versneld tot stand te brengen. Deze 'route voor meer chemische recycling in Nederland' is opgesteld door de Versnellingstafel Chemische Recycling van Kunststoffen (VTCR). Dit is een publiek-private samenwerking tussen dertien industriebedrijven en twee ministeries (Economische Zaken, Infrastructuur & Waterstaat). Hierin worden punten aangedragen waarvoor (nationaal of Europees) beleid nodig is voor meer ondersteuning, zoals een uniforme benadering van gerecycled materiaal en het wegnemen van handelsbarrières. Klik hier om de roadmap te downloaden.

In juni 2023 publiceerde de VCTR een whitepaper met aanbevelingen om chemische recycling verder vooruit te helpen. Klik hier om de whitepaper te downloaden. 

Het Afvalfonds Verpakkingen, Nedvang en het KIDV publiceerden in mei 2023 het Visiedocument Chemische en Fysische Recycling. Hierin wordt toegelicht welke afwegingen worden gemaakt bij de beoordeling van chemische en fysische recyclingroutes. Het visiedocument is leidend voor de wijze waarop in de komende jaren met recyclingbedrijven wordt samengewerkt. Het visiedocument wordt óók leidend om specifieke plastic verpakkingsafvalstromen als feedstock aan recyclingbedrijven beschikbaar te stellen.

Welk deel van het huishoudelijk afval in Nederland kan worden gebruikt voor chemische recycling? En wat zijn hiervoor – technisch en commercieel bekeken - de beste technieken? In een afstudeerstage bij het KIDV onderzocht Riya Maria (student Environmental Engineering aan de TU Delft) de stand van zaken, de beschikbaarheid van feedstock én de ontwikkelingen en resultaten van de vier chemische recyclingtechnologieën in Nederland. U kunt de onderzoeksrapportage hieronder downloaden.