Er zijn, ondanks de coronacrisis, genoeg mogelijkheden om geplande projecten alsnog door te laten gaan. Zo kon de Packathon 2020 worden omgebouwd naar een online variant. Deze jaarlijkse ontwerpwedstrijd van het Kennisinstituut Duurzaam Verpakken (KIDV) zou op de beursvloer van Empack worden gehouden, maar nu konden vijftig studenten van de Hogeschool van Amsterdam, HAS Hogeschool Den Bosch en De Haagse Hogeschool vanuit huis aan de slag.
Het KIDV organiseert de ontwerpwedstrijd sinds 2013 als onderdeel van het programma Circular Packaging Design. Ieder jaar geeft het de studenten inzicht in duurzaam verpakken door samen aan een praktische (ontwerp)opdracht uit het bedrijfsleven te werken. Kennisuitwisseling tussen studenten van verschillende hogescholen staat hierbij centraal. Sinds vorig jaar heeft de wedstrijd de vorm van een hackathon. Een hackathon is een intensieve werksessie waarin in kleine groepjes creatieve oplossingen voor alledaagse problemen worden bedacht en uitgewerkt.
Dit jaar kwam de opdracht van Stegeman: ontwerp een nieuwe duurzame verpakking voor droge worsten.
De Packathon 2020 werd op 31 maart afgetrapt met een online presentatie van Kay Kempinga, product manager bij Stegeman. Hij legde uit dat de worsten momenteel worden verpakt in een kunststof flow wrap, maar dat dit volgens hem duurzamer kan. Stegeman heeft duidelijke ambities opgesteld om te verduurzamen en ze kunnen de studenten daarbij goed gebruiken. “Studenten kunnen met een frisse blik naar onze verpakkingsvraagstukken kijken. Dat ze ook nog eens van verschillende hogescholen én verschillende studierichtingen komen, is voor ons zeker een pre”, aldus Kempinga. Naast duurzaamheid, vroeg hij ze om in het ontwerp ook rekening te houden met andere aspecten: functionaliteit, houdbaarheid, het tegengaan van voedselverspilling, communicatie op de verpakking, logistiek én zichtbaarheid in het schap van de supermarkt. “Genoeg stof tot nadenken!”
Vervolgens informeerde verpakkingskundige Nynke Arntzen van het KIDV de studenten over de verschillende mogelijkheden van duurzaam verpakken aan de hand van de zogenoemde verduurzamingsladder. “De uitdaging van de circulaire economie is om materialen en producten zolang mogelijk in de keten te houden, zodat er minder nieuwe materialen nodig zijn en de ecologische voetafdruk zo klein mogelijk blijft”, aldus Arntzen. “Om een duurzame economie voor verpakkingen te bereiken, is het noodzakelijk om verschillende strategieën uit de verduurzamingsladder na te streven, zoals Reuse, Resource en Reduce. Ook zijn Rethink-acties nodig om producten op geheel andere wijze – zo duurzaam mogelijk – bij de klant te krijgen.”
Na beide presentaties gingen de groepjes virtueel uit elkaar in zogeheten digital class rooms. In verschillende fases werkten ze de opdracht verder uit: van brainstorm en onderzoek, tot een uitgewerkt concept en ontwerp. “We konden onze kennis over logistiek, voeding en ontwerpen goed combineren en in het project rekening houden met de randvoorwaarden van de jury. Bijvoorbeeld dat de verpakking niet te veel ruimte in de vrachtwagen inneemt, zodat ook het vervoer duurzaam is”, vertelt Dionne Schilder, studente Logistics Engineering bij de HvA.
Aan het einde van de dag presenteerden de groepjes de concepten – uiteraard wederom online – en deze werden door Kempinga en Arntzen beoordeeld op originaliteit, relevantie, onderbouwing en potentie. Daar kwam één winnende groep uit, die verrast werd met een leuke prijs.
“Ondanks dat de Packathon dit jaar noodgedwongen digitaal moest plaatsvinden, was het een inspirerende dag. Het verbaasde me hoe snel de studenten de opdracht samen oppakten en hoe sterk ze visueel zijn ingesteld. Kortom: voor ons als opdrachtgever was het zeker waardevol”, vertelt Kempinga. “We gaan nu een aantal ontstane ideeën verder uitwerken. Het winnende idee willen we testen op pilotschaal. Als dit aanslaat, verschijnt de verpakking wellicht overal wel in de schappen.”
