Single Use Plastics-richtlijn

Meer over de richtlijn

U kunt de SUP-richtlijn hier lezen.

In de SUP-richtlijn wordt geen onderscheid gemaakt tussen typen kunststof; de richtlijn is er zowel voor olie-gebaseerde kunststoffen (zoals HDPE of PS) en biogebaseerde kunststoffen (zoals bio-PE of PLA). De maatregelen bestaan uit een combinatie van verboden en geboden die gefaseerd worden ingevoerd en per EU-lidstaat vorm krijgen. Ze kunnen dus ook per land verschillen.

In algemene zin kunnen de SUP-maatregelen als volgt worden samengevat:

Vermindering van verbruik

Elke lidstaat moet zorgen voor een meetbare vermindering van het gebruik van wegwerp (“single use”) kunststof producten en verpakkingen. Dit gebeurt onder andere doordat uitgiftepunten aan consumenten herbruikbare alternatieven aan bieden of kosten te verbinden aan het gebruik van wegwerpproducten (denk bijvoorbeeld aan to go verpakkingen).

Marktbeperking

Lidstaten moeten verbieden dat bepaalde kunststofproducten voor eenmalig gebruik in de handel worden gebracht. Zo mogen sinds juli 2021 onder andere bestek, borden, roerstaafjes, rietjes en voedsel- en drankverpakkingen van geëxpandeerd polystyreen (EPS/XPS) waar direct uit wordt gegeten of gedronken niet meer verkocht worden. Ook wattenstaafjes (behalve als medisch hulpmiddel), ballonnenstokjes en producten van oxo-degradeerbare kunststoffen vallen onder de regeling.

Doelstellingen voor gescheiden inzameling

De lidstaten treffen maatregelen die nodig zijn om er voor te zorgen dat tegen 2025 77% en tegen 2030 90% van de flessen voor eenmalig gebruik gescheiden wordt ingezameld, bijvoorbeeld met statiegeldregelingen.

Productontwerp

De productie-eisen voor plastic flessen en drankpakken worden aangescherpt. Zo mogen drankverpakkingen met doppen en deksels alleen op de markt worden gebracht als de doppen/deksels na opening aan de verpakking bevestigd blijven. Ook moeten PET-drankflessen vanaf 2025 een minimale hoeveelheid gerecycled materiaal bevatten.

Uitgebreide producentenverantwoordelijkheid

De kosten van de inzameling en verwerking van afval van wegwerpplastics komen (volledig) voor rekening van de producenten. Ook betalen producenten mee aan de kosten van bewustwordingsmaatregelen.

Markeringsvoorschriften en bewustmaking

Bepaalde kunststof wegwerpverpakkingen krijgen een opvallende markering om consumenten duidelijk te maken dat de verpakking kunststoffen bevat en hoe/waar zij de verpakking na gebruik moeten weggooien. Ook moet de verpakking informatie bevatten over de negatieve milieu-effecten van het niet juist weggooien van afval.  De uitgewerkte EU-richtlijnen voor markeringsvoorschriften zijn hier te vinden. 

Hoe de Nederlandse overheid de SUP precies vormgeeft is te lezen in deze regeling van 29 maart 2022.

Maatregelen worden gefaseerd ingevoerd

De maatregelen voortkomend uit de SUP-richtlijn zijn/worden gefaseerd ingevoerd. Zo gelden sinds juli 2023 maatregelen om on-the-go wegwerpplastics te verminderen. In januari 2024 gaan maatregelen in ter vermindering van wegwerpplastics voor consumptie ter plaatse.

Daarna volgen nog de volgende maatregelen:

• Vanaf 2024 moeten doppen en deksels vastzitten aan plastic flessen en drankverpakkingen, zodat ze automatisch worden ingeleverd voor recycling.
• Vanaf 2025 moeten PET-flessen voor minstens 25 procent uit gerecyclede kunststoffen bestaan. In 2030 moet dit minstens 30 procent zijn.
• In 2025 moet minimaal 77 procent van alle plastic drinkflessen tot drie liter worden ingezameld. In 2029 moet dit minimaal 90 procent zijn.
• Wegwerpproducten waarvoor vooralsnog geen alternatief is, moeten in 2026 door de lidstaten meetbaar zijn verminderd. Ook moeten lidstaten het gebruik van producten voor meermalig gebruik, hergebruik en recycling aanmoedigen.