'Wij vertellen graag het eerlijke verhaal'

Dit voorjaar verving Harvest House alle schalen van OPS door schalen die van r-PET zijn gemaakt. Op het hoofdkantoor in Maasdijk, met weids uitzicht over een reusachtig kassengebied, heeft Mark Versluis van allebei de bakjes twee stapeltjes voor zich op tafel staan. Je ziet het verschil alleen aan de kleur. Het ene stapeltje is lichtgrijs, het andere een fractie donkerder. “Als je twee schaaltjes los naast elkaar zet, zie je helemaal geen verschil.”

Vanwaar dan deze switch? Versluis verklaart: “Ons verpakkingsbeleid is er enerzijds op gericht om het gebruik van verpakkingsmaterialen te verminderen en anderzijds om ervoor te zorgen dat de gebruikte materialen optimaal kunnen worden gerecycled. OPS is een van de lichtste kunststoffen. Daarmee hebben wij jarenlang een flinke reductie van de aantallen kilo’s verpakkingsmateriaal bereikt. Maar binnen Europa kunnen niet alle recyclingsystemen OPS goed verwerken. Dit staat haaks op onze ambitie om áls er plastic wordt ingezet, dat dit recyclebaar is en zo bijdraagt aan een circulaire plastic economie. Vandaar dat we op r-PET zijn overgestapt. We hebben er hele positieve reacties op gehad van onze klanten.”

Elk jaar zo'n 700 miljoen consumentenverpakkingen Harvest House is de grootste telerscoöperatie van vruchtgroenten. De meer dan vijftig leden beheren een areaal van 975 hectare. Zij telen tomaten in allerlei soorten en maten, plus verschillende soorten komkommers en paprika’s. Dat gebeurt voor een groot en belangrijk deel in Nederland, maar ook in Tunesië, Marokko en Portugal. Veel producten verpakt de coöperatie zelf. Een aantal tomatentelers heeft in Maasdijk – achter het hoofdkantoor van Harvest House - Greenpack opgezet, een van de grootste verpakkings- en distributiecentra voor tomaten in West-Europa. Hier gaan jaarlijks tegen de 300 miljoen consumentenverpakkingen de deur uit. Bij Rainbow Kleinpak in De Lier - het pakstation voor de paprika’s - zijn dat er 200 tot 250 miljoen en op vijf andere, wat kleinere verpaklocaties worden in totaal nog eens dat aantal verpakkingen gemaakt.

Het is een voorbeeld van slechts één van de vele afwegingen waarvoor Harvest House komt te staan bij de verduurzaming van verpakkingen. Dat gaat tegenwoordig veel verder dan het minimaliseren van verpakkingen, waar telers al langer mee bezig waren. In eerste instantie niet zozeer uit het oogpunt van duurzaamheid, maar vanwege de kosten. “Gewoon boerenslimheid”, noemt Versluis dat. “Minder materiaal betekent minder grondstofkosten en lagere verpakkingskosten. Inmiddels spelen ook andere factoren een rol. Zoals gezegd leveren wij aan heel veel retailers in Europa, die op dit moment allemaal de maatschappelijke en politieke druk voelen om minder kunststof te gebruiken en voedselverspilling tegen te gaan.”

 De grote retailformules weten goed wat ze vragen en waarom'

Zo werd duurzaam verpakken meer en meer een item. Inmiddels heeft dat er toe geleid, dat er dagelijks vragen binnenkomen uit binnen- en buitenland over de ingezette of mogelijk in te zetten materialen. “Men wil van artikelen weten welk verpakkingsmateriaal wij gebruiken, wat de herkomst ervan is, wat het weegt, of het recyclebaar is, hoe groot of hoe klein het is, of er een afweekbare sticker op zit, enzovoort, enzovoort. De grote retailformules in Nederland, Duitsland of het Verenigd Koninkrijk weten goed wat ze vragen en waarom.”

“Hoe wij daar mee omgaan? Wij hebben veel direct contact met onze klanten en hebben het – gelukkig - over méér zaken dan alleen volume en prijs. De ambitie van Harvest House is om dé vruchtgroentenspecialist van Europa te zijn. Alles wat daarbij komt kijken rekenen we tot onze verantwoordelijkheid en daar adviseren we over. Ook verduurzamen van verpakkingen is dan dus een onderwerp. Klanten vragen hoe wij daar tegenaan kijken. Of wij vragen dat juist aan klanten. Zo krijg je een open en inhoudelijke dialoog, waarin het over feiten gaat en niet om gevoel en emoties.”

“Op basis van eigen onderzoek, life cycle analyses (LCA’s) en informatie van het KIDV, kunnen wij een goed verhaal over duurzaam verpakken vertellen. Maar een filmpje van tien seconden met een schildpad of een dolfijn die in plastic is verstrikt, doet dat volledig teniet. ‘Plastic is slecht en plastic moet weg’, is dan de perceptie van veel mensen. Dat is veel te ongenuanceerd. We hebben verpakkingen nodig om ervoor te zorgen dat onze producten goed blijven, niet alleen tot het moment waarop ze bij onze telers de deur uit gaan, maar ook wanneer ze in de supermarkt liggen en zelfs tot wanneer ze bij de mensen thuis in de koelkast liggen. Tot het laatste moment dat ze worden gegeten, moeten ze er goed uit zien. Anders worden ze weggegooid.”

“De milieu-impact van derving zit voor negentig procent in het product zelf, voornamelijk de energie en voeding die in de teelt zit, en voor maar tien procent in de verpakking. Dit betekent niet dat we ons over die tien procent niet druk hoeven te maken, maar laten we wel bij de feiten blijven. Een goede verpakking scheelt heel veel voedselverspilling.”

“Harvest House volgde (en volgt) ontwikkelingen op het gebied van duurzaam verpakken op de voet, maar had geen specifiek beleid op verpakkingsreductie of duurzaam verpakken. Toen we steeds meer serieuze vragen over verpakkingen kregen en er ook steeds meer eisen werden gesteld, besloten we een visie op duurzaam verpakken te ontwikkelen. Een student bracht voor ons in kaart wat retailers aan duurzaamheid doen en welke doelen zij stellen op reductie van verpakkingsafval. Dat hebben we nu allemaal in beeld, maar door de diversiteit aan klanten is het een uitdaging om één lijn te trekken. Ook omdat de doelstellingen vaak ‘hoog over’ zijn en niet gespecificeerd. Voor ons geldt juist: hoe concreter, hoe beter.”

Samenwerking KIDV

Inmiddels heeft Harvest House veel kennis over duurzaam verpakken verworven. “Toen we besloten om ons hier echt in te gaan verdiepen, kwamen we al snel bij het KIDV uit. We zijn met ondersteuning van twee verpakkingskundigen, Niels van Marle en Nynke Arntzen, aan de slag gegaan en hebben onder meer de KIDV QuickScan Duurzaam Verpakken uitgevoerd. Hierbij hebben we met collega’s van verschillende afdelingen, ook van onze verpakkingsbedrijven, een deel van onze verpakkingen onder de loep genomen, zodat zij aangesloten raakten bij dit onderwerp, om basiskennis en inzichten mee te geven over wat relevant is en waar ze aan moeten denken.”

“De AGF-wereld (aardappelen, groenten, fruit) is heel snel en dynamisch. Wat gisteren nieuw was, is vandaag alweer achterhaald. Met de quick scan hebben we een goede basis gelegd om op voort te borduren. Dat was ook onze insteek: we wilden informatie delen om bewustzijn te creëren om van daaruit de markt in beweging te krijgen en verdere stappen te zetten. Als telerscoöperatie is Harvest House eigenaar van een aantal handelsbedrijven. Daardoor hebben we rechtstreeks contact met de retail, de groothandel en foodservices en daar kunnen wij dus goed zelf regie over voeren: met welke opdracht en/of boodschap gaan we de gesprekken met de klanten aan? Er is echter niet één boodschap in duurzaam verpakken. Elke dag opnieuw is het zoeken, luisteren, vragen, kijken...”

Brancheplan Duurzaam Verpakken

Harvest House was ook betrokken bij de totstandkoming van het Brancheplan Duurzaam Verpakken 2019-2022 van GroentenFruit Huis. Versluis kijkt er met plezier op terug. “Om te beginnen was het een divers gezelschap, van onze buren van Nature’s Pride met hun exoten tot telers van asperges, zachtfruit en champignons. Al snel blijkt dat je allemaal dezelfde vragen hebt en dezelfde moeite moet doen om informatie boven water te krijgen. Vervolgens hoor je van elkaar wat men eraan doet, al merkte je soms dat niet iedereen het achterste van zijn tong liet zien. Het gaat van herkennen naar samen leren en samen doen. Dat is een mooi proces. Eigenlijk hadden we er te kort tijd voor, maar het plan is er.”

 De AGF-wereld is heel snel en dynamisch. Wat gisteren nieuw was, is vandaag alweer achterhaald’

"Het brancheplan is geschreven vanuit de kennis en inzichten die we nu hebben én het bevat taakstellingen: dáár willen we met onze verpakkingen naartoe. Het is goed dat het plan er is. Hiermee laat onze sector aan de buitenwereld zien wat we willen en dat we véél doen om dat te bereiken. In het brancheplan staat bijvoorbeeld dat de AGF-sector ‘waar nodig’ verpakt. Soms is een verpakking echt niet nodig, maar dan verwacht de klant dat wél. Dan worden er dus aardappelen verpakt terwijl die er misschien helemaal niet onder lijden als ze in een kuubskist worden neergezet, waaruit de consumenten ze zelf kunnen pakken.”

Gepelde bananen

“Doe je hetzelfde met tomaten, dan wordt het een grote smeerboel. Je moet het dus per product benaderen. Het bewustzijn bij de sector is er wel maar er mag mijns inziens wel vaker weerwoord geboden worden als er gevraagd wordt om te verpakken. Convenience is belangrijk en goed maar waarom zou je gepelde bananen gaan topsealen? Iedereen kan zonder veel gedoe een banaan pellen, eten en de schil netjes weggooien. Met sinaasappels vind ik het persoonlijk anders. Als je die onderweg achter het stuur of achter de computer wilt eten, kan dat een vieze bende geven. Dus die verpakte partjes snap ik, maar soms gaan we misschien wel wat te ver in het invullen van de niet aflatende behoefte aan consumentengemak.”

“De kunst is nu om van plan naar praktijk te gaan. Dat moeten de bedrijven zelf doen. Ik vind niet dat we GroentenFruit Huis daarvoor verantwoordelijk kunnen houden. Als brancheorganisatie kunnen zij Harvest House niet opleggen het ene of het andere schaaltje voor tomaten te gebruiken. Ze kunnen wel de vinger aan de pols houden bij de vorderingen die bedrijven wel of niet maken. De doelstellingen zijn realistisch. We spreken over 25 procent plasticreductie. Iedereen moet evenredig aan de doelstellingen bijdragen.”

“Doe je hetzelfde met tomaten, dan wordt het een grote smeerboel. Je moet het dus per product benaderen. Ik vind wel dat er bij de sector meer bewustzijn mag komen en vaker weerwoord moet bieden. Degene die ooit heeft toegezegd om gepelde bananen te gaan topsealen, had dat nooit mogen doen. Ben je nou helemaal achterlijk geworden? Iedereen kan zonder veel gedoe een banaan pellen en eten en de schil netjes weggooien. Met sinaasappels vind ik het persoonlijk anders. Als je die onderweg achter het stuur of achter de computer wilt eten, kan dat een vieze bende geven. Dus die verpakte partjes snap ik, maar soms gaan we misschien wel wat te ver in het invullen van de niet aflatende behoefte aan consumentengemak.”

“De kunst is nu om van plan naar praktijk te gaan. Dat moeten de bedrijven zelf doen. Ik vind niet dat we GroentenFruit Huis daarvoor verantwoordelijk kunnen houden. Als brancheorganisatie kan Harvest House niet opleggen het ene of het andere schaaltje voor tomaten te gebruiken. Ze kunnen wel de vinger aan de pols houden bij de vorderingen die bedrijven wel of niet maken. De doelstellingen zijn realistisch. We spreken over 25 procent plasticreductie. Als Harvest House halen we veertig procent, maar het is niet de bedoeling dat andere bedrijven dan denken dat zij wel wat minder kunnen doen. Iedereen moet evenredig aan de doelstellingen bijdragen. Wij gaan niet compenseren voor een ander, maar willen wel onze kennis delen.”