Goed Verpakt en Eosta: 'Soms zitten er pareltjes tussen'

Hendriks is de verpakkingsexpert van Eosta B.V., internationaal distributeur van biologische groenten en fruit. Met Nederlandse kasgroenten en overzees fruit als specialisatie. Zijn motto is: “De beste verpakking is géén verpakking.” “Ik heb het dan wel over onbewerkte producten. Ga je snijden en portioneren, dan wordt het natuurlijk een ander verhaal.”

Natural Branding is een voorbeeld waarmee Eosta heel veel (plastic) verpakkingen en CO2-uitstoot reduceert. Met een speciale laser wordt alleen wat pigment verwijderd uit het buitenste laagje van de schil van een stuk fruit of groente,  om – wat supermarkten graag willen – door middel van een merkteken biologische van niet-biologische producten te kunnen onderscheiden. “Laseren vinden wij een betere oplossing dan een plastic verpakking eromheen, zoals je vaak ziet. Overigens vind ik plastic verpakkingen niet per definitie slecht. Maar als het kan, moet je ze voorkomen. Voor het business to business kanaal kunnen composteerbare en biologisch afbreekbare verpakkingen bijvoorbeeld soms een oplossing bieden. Niet voor consumenten; die snappen er weinig van hoe die nou precies moeten worden weggegooid. We moeten het vooral in kortere ketens zoeken”, meent Hendriks.

“Zolang wij ook in de winter komkommer willen eten, die dan uit Spanje moet komen, blijft duurzaamheid een uitdaging. We kunnen dan twee dingen doen: of een plastic hoesje eromheen doen, zodat die veel langer houdbaar blijft, of de keten aanpakken. In Duitsland is daar een mooi voorbeeld van te vinden. Een komkommer die in Spanje wordt geplukt, doet er gemiddeld elf dagen over voordat die thuis in de koelkast ligt. Dat hebben ze drie dagen weten te verkorten, waardoor extra plastic niet meer nodig is. In plaats van één keer per week met drie vrachtwagens uit Spanje te vertrekken (één wagen met komkommers, één met paprika’s en de derde met tomaten), rijden ze nu drie keer per week met één vrachtwagen, die deels met komkommers en deels met tomaten en paprika’s is beladen. Verdeeld over de week transporteer je dan dezelfde hoeveelheid producten en heb je altijd verse handel.”

Biomimicry

“Op zulke ideeën hoop ik ook als we aan projecten zoals Goed Verpakt meedoen. Vooraf weet je dat de meeste studenten zich over gebaande paden zullen bewegen, maar soms zitten er pareltjes tussen die echt out of the box kunnen denken. Niet dat je daarmee het gouden ei te pakken hebt, want er zitten zóveel aspecten aan verduurzaming. Maar ik haal er genoeg inspiratie uit, ook omdat er studenten bij zijn die heel andere studies doen dan verpakkingsontwerp. Daardoor komen ook onderwerpen aan de orde die voor veel mensen nieuw zijn, zelfs voor medewerkers bij Eosta. Zoals biomimicry en welke mogelijkheden dat wellicht voor onze producten biedt.” Biomimicry is het vertalen van kennis van de natuur naar innovaties. Hendriks noemt een voorbeeld: “Als je een stuk fruit in de zon legt, droogt dat uit. Beestjes in de natuur hebben daar óók last van. Hun lichaam is echter zo gevormd, of ze hebben een beschermend laagje, om toch te overleven. Wat kunnen wij daarvan leren voor ons fruit?”

 “In Goed Verpakt hebben wij onder meer om een herontwerp van verpakkingen voor witlof gevraagd. Toen ik een groep van zo’n 35 studenten uit binnen- en buitenland voor me had, bleek niet één ooit witlof te hebben gegeten… Tsja, de meeste witlof voor de Nederlandse markt eindigt inderdaad als varkensvoer, oneerbiedig gezegd. Terwijl het in Japan als delicatesse wordt verkocht… Eén van de groepjes bedacht een heel nieuw concept om witlof in de markt te zetten, inclusief website en QR-codes. Want waarom zou je een nieuwe verpakking bedenken als mensen niet eens weten wat witlof is. En wat mensen niet kennen, dat eten ze doorgaans niet. Kortom: dit is voor ons een interessant concept om verder uit te denken.”

'Ready to eat'

Een andere groep studenten werkte een case over ‘ready to eat’ uit. Hendriks: “In het algemeen zijn wij mensen lui en willen we niet te lang nadenken over wat we wanneer eten. We willen het hier en nu. Met een gemiddelde avocado of mango heb je dan wel een uitdaging. Zij bedachten een concept met bandjes en kleurcoderingen, waardoor de consument precies weet wanneer het fruit kan worden opgegeten. Samen met een winkel van Albert Heijn en een ‘ouderwetse’ groenteboer uit de buurt hebben ze ook met dat concept geëxperimenteerd. Het had wel wat voeten in de aarde om het op de werkvloer allemaal geregeld te krijgen, maar ook dit is interessant om verder te verkennen. Dan moet je natuurlijk wel nog zo’n groenteman om de hoek hebben.”

“Wat Goed Verpakt mij in elk geval heeft geleerd, is dat zulke projecten helpen om de afstand tussen onderwijs en de praktijk te verkleinen. En jonge mensen leveren verfrissende ideeën, wat voorkomt dat mensen die al jarenlang in dit vak actief zijn in hetzelfde kringetje rond blijven draaien”, zegt Hendriks. Geldt dat ook voor hem zelf? “Ik mag toch hopen van niet. Daarom ga ik ook nooit naar verpakkingsbeurzen, maar wel naar de Horecava bijvoorbeeld of een beurs over winkelinrichting om vanuit een ander perspectief naar je eigen handel te kijken. Daar leer ik dan veel meer van.”