Het Kennisinstituut Duurzaam Verpakken maakt vandaag een nieuwe serie Brancheplannen Duurzaam Verpakken openbaar. In de brancheplannen staan concrete doelstellingen en maatregelen om verpakkingen te verduurzamen (2019-2022).
“De nieuwe brancheplannen maken duidelijk hoe de nabije toekomst van duurzaam verpakken eruitziet”, zegt KIDV-directeur Chris Bruijnes bij de publicatie van de plannen. “De opdracht aan bedrijven is nu om de branche-brede ambities in de komende jaren waar te maken. Dat is een grote uitdaging, maar ook een uitdaging met perspectief. De brancheplannen maken duidelijk dat er veel mogelijkheden liggen om de verpakkingsketen verder te verduurzamen.”
In de afgelopen periode heeft het College van Onafhankelijke Experts van het KIDV zeventien brancheplannen op verschillende duurzaamheidsaspecten beoordeeld én de brancheorganisaties geadviseerd hoe doelstellingen en maatregelen ambitieuzer en concreter konden worden gemaakt. De adviezen dienden om de branches en hun leden verder te helpen bij het opstellen van de plannen. De brancheorganisaties hebben deze adviezen verwerkt in de eindversie van hun verduurzamingsplan en deze zijn nu definitief vastgesteld. De plannen worden vandaag samen met de eindbeoordelingen van het College van Onafhankelijke Experts gepubliceerd op de website van het KIDV.
Het KIDV verwacht dat de brancheplannen in de praktijk bijdragen aan de realisatie van reductie, recycling en hergebruik van grondstoffen en verpakkingsmaterialen. Er wordt stevig ingezet op terugdringing van het gebruik van plastics, bijvoorbeeld door innovatie en toepassing van substituten, én op toepassing van meer gerecycled content in nieuwe producten. De toepassing van FSC/PEFC-gecertificeerd papier en karton gaat met de nieuwe brancheplannen richting de honderd procent.
KIDV-directeur Bruijnes: “In het algemeen stellen we vast dat bedrijven betere afwegingen maken voordat ze hun keuze uit alle verpakkingsmogelijkheden bepalen. Ze maken bewuster gebruik van verpakkingsmateriaal. Ze denken goed na over de betere afstemming van de materiaalkeuze op recycling van producten, wat tot hogere recyclepercentages zal leiden. Ook design for recycling wint steeds meer terrein. Zeker bij de koplopers in de verschillende branches tellen duurzaamheidsaspecten inmiddels net zo zwaar mee bij de ontwikkeling van nieuwe product-verpakkingscombinaties als marketing- en sales.”
Van de in totaal 22 betrokken brancheorganisaties (zie kader) gaan sommige voor het eerst met een Brancheplan Duurzaam Verpakken aan de slag. Voor de andere branches is het een vervolg op de eerste ronde brancheverduurzamingsplannen uit de periode 2015-2018. Toen werden dertien plannen vastgesteld. In de tweede ronde zijn zeventien plannen ingediend. Het opstellen van de brancheplannen was een afspraak uit de Raamovereenkomst Verpakkingen 2013-2022.
Het KIDV concludeert uit deze stijging dat de aandacht van bedrijven voor duurzaam verpakken groter wordt. Een mogelijke verklaring hiervoor is dat de publieke verontwaardiging over items zoals de plastic soep en zwerfafval groter is geworden, net als de media-aandacht hiervoor. Op Europees en nationaal niveau neemt de overheid hier maatregelen tegen. Bruijnes: “Denk bijvoorbeeld aan de herziene wetgeving over afvalstoffen in Europa, de Plastic Strategy van de Europese Commissie, het Rijksbrede programma Circulaire Economie van de Nederlandse overheid en aan het Plastic Pact NL dat het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat met het bedrijfsleven heeft afgesproken. In de verduurzamingsplannen anticiperen de branches op deze maatregelen. Veel doelen en maatregelen sluiten aan bij deze ontwikkeling naar een circulaire economie voor verpakkingen. De branches doen er zelfs een schepje bovenop.”
De maatregelen zijn er bijvoorbeeld op gericht dat alle plastic verpakkingen zo worden ontworpen dat ze in 2030 of zelfs al in 2025 volledig herbruikbaar en recyclebaar zijn. Andere maatregelen gaan over het zuiniger omgaan met grondstoffen en toepassing van meer gerecycled content in nieuwe producten. Er ligt een groot accent op kunststof, maar in de brancheplannen passeren vrijwel alle verpakkingsgroepen en diverse product-verpakkingscombinaties de revue.
Het KIDV constateert dat de nieuwe brancheplannen beter zijn en ook breder van opzet zijn, ten opzichte van de eerste ronde brancheverduurzamingsplannen. “Verpakken staat beter op de agenda van bedrijven. Er is meer aandacht voor het maken van keuzes en er wordt meer vanuit de keten gedacht”, zegt Roland ten Klooster, lid van het College van Onafhankelijke Experts. Het college heeft de plannen onder meer beoordeeld op visie en ambitie, of alle relevante product-verpakkingscategorieën en verduurzamingsaspecten aan bod komen en of de doelen in het brancheplan concreet en meetbaar zijn.
“Het is belangrijk dat de brancheplannen ook op langere termijn aan álle bedrijven in de sector richting geven om product-verpakkingscombinaties te verduurzamen, door de milieu-impact zo laag mogelijk te houden. Dit kan worden bereikt door effectief in te spelen op technologische vernieuwingen en door ketensamenwerking”, aldus Bruijnes. Het KIDV verwacht dat brancheorganisaties zich zodoende ontwikkelen tot experts op het gebied van duurzaam verpakken met een gidsfunctie voor alle bedrijven in de branche.
Uit de beoordeling van de brancheplannen blijkt dat veel branches nog hoofdzakelijk inzetten op recyclingaspecten. “De ontwikkeling naar een recyclingeconomie is een belangrijke stap op weg naar de circulaire economie voor verpakkingen”, stelt Bruijnes. “Om die te bereiken, is van de branches tevens focus nodig op de hogere ‘R-en’ op de ‘verduurzamingsladder’, zoals reductie en hergebruik (re-use) van verpakkingsmaterialen. We verwachten ook acties op ‘omdenken’ (rethink), oftewel acties om producten op geheel andere wijze – zo duurzaam mogelijk – bij de afnemer te krijgen.”
| Thuiswinkel.org | Thuiswinkel / online verkopen |
| GroentenFruit Huis | Productie en import van groenten en fruit |
| FNLI | Productie van levensmiddelen |
| CBL | Levensmiddelenhandel |
| FWS | Productie van frisdranken, waters en sappen |
| Nederlandse Brouwers | Productie en import van bier |
| Stichting Wijnfonds | Productie en import van wijn |
| NCV | Cosmetica |
| NVZ | Was- en reinigingsmiddelen |
| Neprofarm, Bogin, VIG en KNMP | Farmacie, apothekers en zelfzorggeneesmiddelen |
| VWDHZ | Doe-het-zelf winkels |
| SpiritsNL | Productie en import van gedistilleerd |
| Tuinbranche NL | Tuinbranche |
| Modint, INretail, VGT | Mode, textiel en sport |
| CBD | Drogisterijen |
| VBN | Sierteeltsector (niet openbaar) |
| RND | Detailhandel non-food excl. drogisterijen (niet openbaar) |
De volgende branches zijn in 2018 ook door het KIDV benaderd met het verzoek om een Brancheplan Duurzaam Verpakken op te stellen. Deze branches hebben aangegeven hier niet voor te kiezen.
| Branche | Brancheorganisatie(s) |
| Consumentenelektronica | Vlehan, ICT NL, FIAR CE |
| Automotive | RAI Vereniging, Bovag |
| Chemie | VNCI |
| Medische hulpmiddelen | Diagned, Nefemed, Firevaned |
| Toeleveranciers bouwmaterialen | NVTB |
| Interieur (b2b) | Koninklijke CBM |
| Leveranciers van technisch industriële producten | FME |
| Groothandel non-food (excl. sierteeltsector) | NVG |
Koninklijke Horeca Nederland heeft recent aangegeven de opzet van een brancheplan te faciliteren voor een groep bedrijven in de out-of-home sector (2020).
Klik hier voor de Brancheplannen Duurzaam Verpakken 2019-2022.
