Intrinsiek duurzaam verpakken

In de huidige wereld ligt de nadruk bij duurzaamheid vaak op het beperken van schadelijke effecten: recycling, hergebruik, en het verminderen van afval. Deze probleembeperkende benaderingen zijn belangrijke stappen in de goede richting, maar er is meer nodig. Intrinsieke duurzaamheid gaat een stap verder. 

Intrinsieke duurzaamheid richt zich niet alleen op het verminderen van de negatieve impact, maar streeft naar het voorkomen van problemen door systemen en structuren radicaal te herdenken. Intrinsieke duurzaamheid is een langetermijnstrategie gericht op verpakken zonder schade aan mens en milieu door het heroverwegen van huidige productie- en consumptiepatronen.

Wat maakt intrinsieke duurzaamheid anders?

Intrinsieke duurzaamheid onderscheidt zich van andere vormen van duurzaamheid door verschillende kernkenmerken.

  • 1. Biosfeercompatibiliteit

Het uiteindelijke doel van intrinsieke duurzaamheid is het creëren van systemen die in harmonie functioneren met de biosfeer, het totale ecosysteem van de aarde. Dit gaat verder dan het simpelweg beperken van milieuschade; het streeft ernaar om een synergie tussen menselijke activiteiten en natuurlijke processen te bewerkstelligen.

  • 2. Positieve veranderingen door proactieve aanpak

Waar andere benaderingen zich vaak richten op het minimaliseren van negatieve effecten, richt intrinsieke duurzaamheid zich op het actief realiseren van positieve veranderingen. Het is een visie die zich richt op het verbeteren van de kwaliteit van zowel ecologische als sociale systemen, in plaats van alleen maar schade te beperken

      • 3. Hervormen van systemen

Intrinsieke duurzaamheid heeft een proactieve houding. Het gaat niet alleen om het aanpassen van bestaande systemen, maar ook om het volledig heroverwegen en weigeren van huidige productie- en consumptiemodellen die schadelijk zijn voor de planeet. Dit vraagt om innovaties en veranderingen in de manier waarop we omgaan met natuurlijke hulpbronnen en hoe we deze gebruiken.

        • 4. Overwinnen van de tegenstelling tussen ecologie en economie

Traditionele benaderingen stellen vaak de ecologische en economische belangen tegenover elkaar. Intrinsieke duurzaamheid probeert deze tegenstelling te overwinnen door systemen te ontwikkelen die zowel ecologisch als economisch haalbaar zijn. Het streven is om de belangen van de natuur en de economie te integreren in één holistisch model.

        • 5. Sociale volledigheid

Intrinsieke duurzaamheid is niet alleen een ecologische of economische uitdaging; het is ook een sociale. Deze benadering probeert verschillende dimensies binnen systemen te combineren en te zorgen voor sociale inclusie, rechtvaardigheid en gelijkheid. Het herkent de onderlinge afhankelijkheid van ecologische, economische en sociale factoren in het streven naar een duurzame toekomst.

 

Van probleembeperkingen naar probleempreventie

De huidige focus van de markt ligt vaak op het beperken van de schade, bijvoorbeeld door middel van recycling, hergebruik en afvalreductie. Deze benaderingen zijn noodzakelijk, maar ze blijven in de ‘probleembeperkende’ sfeer hangen. Het uiteindelijke doel moet echter zijn om van deze reactieve benaderingen over te stappen naar preventieve oplossingen. Dit houdt in dat we niet alleen proberen de schade van menselijke activiteiten te herstellen, maar vooral proberen te voorkomen dat er überhaupt schade ontstaat.

Hoe kan dit bereikt worden? Er zijn verschillende sleutelfactoren:

        • Sterkere overheidsleiding

Beleidsmakers spelen een cruciale rol in het vormgeven van de richting van duurzaamheid. Het is van groot belang dat overheden zich sterker inzetten voor duurzame wet- en regelgeving die bedrijven en individuen aanmoedigt om daadwerkelijk naar een duurzame toekomst toe te werken. Dit kan bijvoorbeeld door strengere milieunormen, belastingen op vervuilende activiteiten, en stimulansen voor duurzame innovaties.

  • Positieve veranderingen door proactieve aanpak

Duurzaamheid is een uitdaging die niet door één partij alleen kan worden aangepakt. Het vereist samenwerking over de gehele waardeketen, van producenten tot consumenten, van overheden tot maatschappelijke organisaties. Door gezamenlijke inspanningen kunnen we niet alleen de negatieve gevolgen van ons handelen verminderen, maar ook duurzame oplossingen ontwikkelen die op grote schaal kunnen worden toegepast.

  • Hervormen van systemen

Een belangrijk aspect van intrinsieke duurzaamheid is het vergroten van kennis en bewustzijn over de milieueffecten van ons gedrag. Alleen door het delen van kennis en het bevorderen van een breder begrip van de ecologische gevolgen van productie- en consumptiepraktijken, kunnen we de samenleving collectief richting een duurzamer pad sturen. Educatie en bewustwordingscampagnes kunnen hierbij een belangrijke rol spelen.

 

Conclusie

Intrinsieke duurzaamheid biedt een veelomvattende visie voor de toekomst, waarbij de nadruk ligt op het creëren van systemen die niet alleen minder schadelijk zijn voor het milieu, maar die actief bijdragen aan een gezonde, eerlijke en duurzame wereld. Door een langetermijnvisie te omarmen die gericht is op biosfeercompatibiliteit en door het systeem radicaal te herdenken, kunnen we van probleembeperking naar probleempreventie bewegen. Het is tijd om voorbij de traditionele benaderingen van duurzaamheid te kijken en de fundamenten van onze samenleving te herstructureren op een manier die de aarde en haar ecosystemen respecteert en bevordert.

 

Lees ook: the State of Sustainable Packaging

The State of Sustainable Packaging is een Engelstalige KIDV-publicatie met een strategische kijk op de benodigde samenwerking en innovaties op het gebied van duurzaam verpakken, zowel op de korte, middellange en lange termijn. Download de publicatie hier.