‘Kijk vooral ook naar de economische aspecten van een verpakking’

“Ons doel is om anders om te gaan met afval en daarvoor hebben we drie businessmodellen ontwikkeld. Het eerste opereert onder de vlag van TerraCycle en stelt de vraag of een object (een verpakking of een product) lokaal recyclebaar is. Kan een afvalverwerkingsbedrijf het object op een winstgevende manier recyclen? We werken samen met belanghebbenden, zoals brandowners, retailers maar bijvoorbeeld ook steden. Onze tweede divisie houdt zich bezig met de vraag hoe gerecyclede materialen opnieuw in producten kunnen worden verwerkt. We kijken vooral naar unieke gerecyclede materialen, die van zichzelf niet economisch kunnen concurreren met virgin kunststoffen. Denk aan plastic uit oceanen, rivieren, parken enzovoorts. Ook hier werken we samen met bedrijven die consumentenproducten maken. We organiseren de keten zodanig, dat het voor de bedrijven economisch gezien loont om met gerecycled content aan de slag te gaan.”

“Ons derde model is Loop en daarmee richt we ons op de overgang van een op recycling gebaseerde circulaire economie – zie de hiervoor genoemde activiteiten - naar een circulaire economie die op hergebruik is gebaseerd. Het principe achter Loop is om samen te werken met merken die herbruikbare versies van hun bestaande producten ontwikkelen én met winkeliers die deze producten vervolgens in hun fysieke en digitale winkels verkopen.”

“In theorie zou Loop de activiteiten van TerraCycle kunnen verdringen. De problematiek rondom afval en verpakkingen en dergelijke is echter zo ontzettend groot, dat ik niet verwacht dat dit in de praktijk ooit ook echt zal gebeuren. Afgelopen jaar zijn zowel TerraCycle als Loop flink gegroeid. Beide concepten kunnen naast elkaar bestaan. We hopen vooral dat steeds meer mensen circulaire keuzes gaan maken.”

“Ik vind het echt uniek hoe de wereld eindelijk het afvalprobleem onder ogen is gaan zien. Drie of vier jaar geleden wisten mensen nog niet wat plastic soep was of hoe groot het probleem van wegwerpplastic was. De wereld is de laatste twee jaar echt wakker geschud. Een van de gevolgen is dat wetgevers nu strengere wetgeving doorvoeren. Ook consumenten zien het probleem onder ogen en gaan op zoek naar alternatieven. Dat samen vormt de drijvende kracht die bedrijven tot innovaties aan zetten. Vijf of tien jaar geleden zou Loop onmogelijk gewerkt hebben. We zouden niet dezelfde respons vanuit de industrie en de detailhandel hebben gekregen. In twaalf maanden tijd heeft Loop grote partijen aan zich weten te verbinden. Dat was vijf jaar geleden simpelweg ondenkbaar.”

Wetgeving

“Hoe meer wetgeving, hoe beter. Mijn gevoel zegt dat de meeste wetgeving uit Europa zal komen en dat we niet veel hoeven te verwachten van andere regio's, zeker niet de Verenigde Staten. Dit heeft volgens mij met cultuurverschillen te maken. Wij werken veel samen met wetgevers om ze te helpen en te adviseren.”

“CO₂-heffing is een goed idee, of je het nu stimuleringsmaatregel of als strafmaatregel inzet. Het is wel belangrijk om ervoor te zorgen dat de wetgeving niet de verkeerde aanpak stimuleert. Om een voorbeeld te geven: een van de grootste uitdagingen voor recyclingbedrijven is dat ze moeten concurreren met de prijs van virgin kunststoffen. In de meeste gevallen is dit erg lastig. Een heffing op de prijs van virgin kunststoffen kan dan goed werken, als de opbrengst wordt gebruikt om de prijs van gerecyclede kunststoffen aantrekkelijker te maken. Zo kun je concurrentieverhoudingen beïnvloeden. Ik noem expres dit voorbeeld, omdat op dit moment precies het tegenovergestelde gebeurt. Door de lage olieprijs heeft de recyclingindustrie het erg zwaar. Het is geen eerlijke strijd, waardoor de markt nog verder in de verkeerde richting beweegt. Terwijl de wereld juist de ernst van het afvalprobleem begint in te zien.”

“Daarnaast stoppen veel landen met het importeren van afval en gaat de kwaliteit van ons afval naar beneden. Een andere belangrijke trend is dat verpakkingen steeds lichter worden. Daardoor worden ze minder interessant voor recyclers, want hun verwerkingskosten gaan omhoog. Ze moeten immers méér plastic verwerken om eenzelfde hoeveelheid recyclaat te produceren. Dat is wel een probleem. Bedrijven die recyclebare verpakkingen willen ontwikkelen, kijken vooral naar de technische aspecten en niet naar de economische. Ze proberen van meerlaagse materialen over te gaan naar mono-materialen. Dat helpt wel een beetje, maar ze denken niet aan het feit dat de verpakking uiteindelijk weinig plastic bevat, waardoor een recycler er nog maar weinig interesse in heeft.”

“Telkens wanneer een producent de kosten van een verpakking verlaagt, wordt het recyclingproces onaantrekkelijker. Een goed voorbeeld zijn flessen voor water, die alsmaar dunner en dunner worden gemaakt. Ik snap de logica. Maar hierdoor zijn recyclers genoodzaakt om nu tien flessen in te zamelen en te verwerken, om dezelfde hoeveelheid materiaal te halen die twintig jaar uit één enkele fles kwam. Veel recyclingbedrijven hebben daar geen zin in. Waarom zouden ze flessen verzamelen als het economisch gezien niet de moeite waard is?”

Ontwerp van verpakkingen

“Dit conflict tussen gewicht en recyclebaarheid is een groot probleem. Vaak wordt gezegd dat chemische recycling de wereld kan redden. Ik geloof wel degelijk dat chemische recycling een belangrijke rol kan spelen, maar het is geen wondermiddel. Het is beter als bedrijven zich minder op specifiek de ontwikkeling van een verpakking of het proces eromheen richten, maar vooral ook de economische aspecten daarbij moeten betrekken. Ook het ontwerp van verpakkingen is een belangrijk punt. De afvalverwerkingsbedrijven zijn daar niet bij betrokken. Ze hebben dus ook niet de mogelijkheid om hun mening erover te geven. Daarom zijn wij ook zo enthousiast over Loop, omdat de producenten hierbij hun verpakkingen moeten ontwerpen binnen de regels van het afvalverwerkingssysteem. Als dat niet gebeurt, kan het bedrijf niet meedoen.”

“Ik wil niet beweren dat Loop dé toekomst is. Alles is dé toekomst. Er is namelijk geen magisch antwoord. Ik denk dat het in de toekomst zal draaien om een veelvoud aan interessante antwoorden. Denk aan hervulbare systemen, zoals bij Loop. Of denk aan verpakkingsoplossingen die wellicht nog helemaal niet bestaan, zoals minder verpakkingsmateriaal gebruiken en producten los verkopen. Denk aan een combinatie van hoge kwaliteit recycling en het gebruik van gerecyclede materialen, waar mogelijk.”

“We moeten consumenten een groot aantal keuzes bieden en ze tegemoetkomen. Hiervoor zijn schaalgrootte en de economische aspecten het meest belangrijk. Wat ik tot nu toe heb gezien met Loop, op basis van waargenomen consumentengedrag, is dat consumenten graag duurzame keuzes willen hebben. Daar bestaat geen twijfel over. Daarentegen staat het product nog altijd op de eerste plaats: hoe betaalbaar het is, hoe goed het presteert en hoe aantrekkelijk het eruit ziet. Deze aspecten hebben niets te maken met het redden van de planeet, maar met de streling van ons eigen ego.”

“In samenwerking met grote consumentenbedrijven hebben we onderzocht om welke reden consumenten voor Loop te kiezen. Twee derde koos voor Loop vanwege het aantrekkelijke ontwerp van de verpakking. Daarbij merken ze op dat het fijn is dat de verpakking ook herbruikbaar is! Een derde koos voor Loop, omdat ze op zoek waren naar herbruikbare systemen. Het aantrekkelijke ontwerp van de verpakking komt voor deze mensen op de tweede plaats. We moeten inspelen op hoe consumenten tegenwoordig denken.”

“Iets anders dat we van Loop hebben geleerd, is dat consumenten herbruikbare systemen waarderen, maar nog altijd worstelen met het ongemak van bijvulstations of het thuis bijvullen. Dat betekent immers dat je de verpakking moet reinigen en vervolgens naar een winkel moet gaan om bij te vullen. Dat is behoorlijk omslachtig. Met Loop geven we consumenten het gevoel dat ze de verpakking eenvoudig weg kunnen afdanken, zonder eerst te moeten sorteren of te reinigen, terwijl het systeem ervoor zorgt dat die verpakking toch opnieuw kan worden gebruikt.”

“Of Loop ook de oplossing is voor de groeiende to-go markt, kan ik niet goed beantwoorden. Maar in Loop werken we samen met zowel kleine producenten als 's werelds grootste producenten en detaillisten, zoals Nestlé, PepsiCo, Unilever, Mars, Tesco en Carrefour. Dit hebben we gedaan omdat deze bedrijven allemaal op een schaal opereren, waarop de economische aspecten echt werken. Dit is een van de redenen waarom we achter de echt grote partijen aangaan. Op dit moment concentreren we ons vooral op de FMCG-sector (fast-moving consumer goods). Dat zijn verpakt eten en drinken, huishoudelijke producten en producten voor persoonlijke verzorging, die door grote ketens in de detailhandel worden verkocht. We kiezen voor deze markt, simpelweg omdat dit de grootste sector is. Met een van de grootste fastfoodketens werken we samen om herbruikbare drinkbekers, hamburgerbakjes, bakjes voor frietjes en dergelijke te introduceren. Afhaalmaaltijden zijn de volgende sector waarop we ons richten. Binnenkort kun je Loop-producten kopen in winkels zoals Carrefour en Tesco, en ze dan weer inleveren bij fastfoodrestaurants. Een ander voorbeeld is om koffie in een fastfoodrestaurant te kopen en de beker in te leveren bij je eigen supermarkt. Hoe groter dit netwerkeffect wordt, hoe effectiever en handiger het zal zijn.”