Verkenning PET-trays: op weg naar structurele oplossingen
Het gebruik van PET-trays heeft de laatste jaren een hoge vlucht genomen. De trays zijn echter nog moeilijk te recyclen, wat leidt tot grote voorraden bij sorteerbedrijven en nascheiders. Het Kennisinstituut Duurzaam Verpakken (KIDV) heeft een verkenning uitgevoerd naar de marktsituatie van PET-trays die de aanzet moet geven tot het beter sluiten van deze keten.
Sinds een aantal jaar is sprake van een toename van PET-trays als verpakkingsmateriaal voor zowel voedsel- als niet-voedselproducten. Het is de verwachting dat het huidige brede gebruik van PET-trays zich in de toekomst voortzet. Daarom is een oplossing nodig om PET-trays beter te kunnen recyclen. Ook is het belangrijk om bij het ontwerp van PET-trays al rekening te houden met de mogelijkheden voor recycling, onder meer door het gebruik van mono-materialen.
Het KIDV voerde de verkenning ‘PET-trays: op weg naar structurele oplossingen’ uit in opdracht van de partijen van de Raamovereenkomst Verpakkingen 2013 – 2022, te weten het Rijk, het verpakkende bedrijfsleven en de Vereniging Nederlandse Gemeenten.
Omvang en functionaliteit
Uit de KIDV-verkenning blijkt dat de totale omvang van PET-trays op de Nederlandse markt naar schatting 30 kiloton bedraagt. Daarbij is de inschatting dat 70 tot 80% van deze PET-trays wordt toegepast voor voedingsmiddelen en 20 tot 30% voor niet-voedingsmiddelen. Het KIDV heeft ook gekeken naar alternatieven voor PET die mogelijk beter zijn te recyclen. Hieruit blijkt dat PET een aantal voordelen heeft, zoals de lage doorlaatbaarheid voor zuurstof en koolzuur, wat de houdbaarheid van producten ten goede komt. Een ander voordeel is de sterkte van het materiaal, waardoor het niet snel scheurt.
Nieuwe mogelijkheden voor recycling
Op dit moment zijn er in Nederland nog geen rendabele recyclingprocessen voor PET-trays. Bij de huidige beschikbare technieken wordt de stroom aan PET-trays hooguit ingezet als bij-stroom bij de recycling van PET-flessen en als onderdeel van de mix-kunststofstroom. In beide gevallen zit er een bovengrens aan de hoeveelheid PET-trays die mag worden toegevoegd. Door de autonome groei van PET-trays en doordat de kwaliteitseisen aan de gesorteerde PET-stroom en de mix-stroom veranderen, wordt deze bovengrens steeds scherper gesteld. Een terugvaloptie is verbranding van de PET-trays, met terugwinning van energie.
In de verkenning stelt het KIDV dan ook dat de mate waarin PET-trays in de toekomst kunnen worden gerecycled, afhangt van het succes van nieuwe initiatieven in de recyclingmarkt. Diverse ketenpartijen werken samen aan initiatieven die een structurele oplossing mogelijk maken, zoals mechanische recycling op korte termijn en chemische recycling op de middellange termijn. Er zijn echter nog geen partijen die deze initiatieven op korte termijn kunnen opschalen naar een grotere productiecapaciteit.
Bij verpakkingsontwerp rekening houden met recycling
Om PET-trays beter te kunnen recyclen, is het van belang om bij het ontwerp al rekening te houden met de mogelijkheden voor recycling. Plastic Recyclers Europe heeft in 2014 richtlijnen opgesteld om hier invulling aan te geven. Deze richtlijnen verdienen nadere aanvulling, omdat ze niet makkelijk toepasbaar zijn voor ontwerpers en ontwikkelaars van verpakkingen. Het KIDV werkt daarom aan een visuele handreiking voor PET-trays en een aantal andere kunststof verpakkingen, die op 31 oktober a.s. als consultatiedocument wordt gepubliceerd. In november kunnen ketenpartijen hierop reageren en hun input leveren. Het KIDV beoordeelt en verwerkt deze input in een handreiking die in december 2016 wordt gepubliceerd. De handreiking is overigens een groeidocument: in 2017 volgen aanvullingen voor verpakkingen van andere materialen.